Is de Energica EsseEsse9+ geschikt als vervanging van mijn supercomfortable maar gemiddeld 1:18,5 benzine verbruikende BMW R1200RT motor die inmiddels al meer dan 150.000km (probleemloos) gereden heeft?
Dat wil zeggen, kan ik er door weer en wind 2x78km mee naar kantoor heen en weer rijden in een stevig tempo als het kan en mag? Met vrijwel alleen snelwegkilometers? en probleemloos tussen de files door als het moet? Met laptoptas, regenpak en normale schoenen in de koffer? Zonder “range anxiety” omdat de accu te snel leegloopt en zonder dat ik na 1x75km perse op kantoor alweer bij moet laden, wat lang niet altijd kan omdat er niet altijd laadplek is? Met voldoende kofferruimte om liefst helm, pak en laarzen in de motor op te bergen zodat ik in normaal kostuum of zelfs driedelig pak het kantoor van werkgever of klant in kan lopen? En ik door weer en wind , in het donker in de winter ook nog enigszins comfortabel kan rijden? Daar gaat deze blog over. Zomer 2023 heb ik met dat doel de Energica EsseEsse 9+ een dagje getest.
De motor kan thuis aan de lader op een normaal 220V stopcontact. Na een nachtje is hij weer helemaal vol.
Hij moet het opnemen tegen de BMW 1200RT-LC met verlaagde voetsteunen, extra groot windscherm (van Wunderlich) en kleine topkoffer voor de helm. Met comfortverhogende handvatverwarming, cruise control, quickshifter (geen koppeling nodig).
Uiteraard is dit model niet te vergelijken met een “naked bike” als de Energica zonder koffers en windscherm, maar zou de Energica met wat aankleding en wat concessies een vervanger kunnen zijn? En weegt de “fun” van elektrisch en zuinig rijden op tegen die concessies?
1 De Energica EsseEsse9+
- Accu 21,9kWh, nominaal 18,9kWh
- Laadsnelheid max 18,9kW
2 De essentiele extra’s
2.1 Cruise control
Cruise control is essentieel voor de woon-werkverkeer rijder die al bellend of radioluisterend met zijn in de helm ingebouwde audioset allerlei trajectcontroles op de snelweg passeert en voor hij het weet te hard rijdt. Gelukkig heeft de Energica die cruise control.
Maar er is een blundertje begaan: de cruise control zit rechts op het stuur en je moet je duim behoorlijk ver uitrekken om hem te kunnen bedienen terwijl je ook gewoon gas moet blijven geven. Een ontzettend gedoe. De cruise control werkt verder uitstekend, op een paar kleinigheidjes na. Zo valt hij automatisch uit als je gas bij geeft en moet je met de “set” knop hem opnieuw vastzetten op de gewenste snelheid. Je zou verwachten dat hij weer terugvalt naar de ingestelde snelheid als je het gas loslaat.
Als je remt wordt de cruise control volledig uitgeschakeld en moet je hem opnieuw inschakelen wat vele seconden duurt. Dat is geen probleem als de knop op het linkerhandvat zit maar ja, hij zit rechts….
2.2 Handvatverwarming
Nog zo’n essentiele feature voor de woon-werk rijder: handvatverwarming. De energica heeft instelbare handvatverwarming die de temperatuur in graden aangeeft, en dat heeft zelfs een BMW niet. Helaas heb ik niet het effect op de accuduur kunnen testen.
2.3 Dahsboard met getallen
Op het dashboard is te zien hoeveel vermogen de motor gebruikt, ook hoeveel hij regenereert/teruglevert, wat de versnelling of vertraging is, en uiteraard wat de actieradius is. Dat is prachtig voor de technisch ingestelde rijder zoals ik, want je kunt eindeloos experimenteren met je rijstijl en kijken wat het effect op actieradius, motorvermogen enzovoort is. Als je achter een vrachtwagen rijdt zie je meteen het motorvermogen terugvallen naar 4-5kW terwijl dat stijgt naar 9kW als je 100km/h rijdt en een flauwe helling of een beetje tegenwind hebt.
Als de accu onder de 30% komt wordt de laadbalk oranje. Opletten dus of je nog thuis kunt komen.
2.4 Geen bok
De motor heeft geen bok. Gelukkig is hij zo compact dat je dat niet mist, maar op sommige ondergrond zou een bok wel handig zijn.
3 Het elektrisch rijden
3.1 Rijden
In één woord: Fantastisch! De acceleratie is zelfs in “ rain modus” verslavend. Het rijden zelf gaat moeiteloos door gebrek aan koppeling, versnellingsbak, voetschakelpook. Gewoon gas geven en verder niets.
Onderweg kun je elektrische auto’s bijhouden met versnellen en ben je zelfs sneller. Met een benzinemotor als de 1200RT lukt dat niet. En bij hogere snelheden (155km/h) blijft de motor fluisterstil. Je hoort alleen windgeruis langs je helm, waardoor ook dan de motor nog erg prettig rijdt. Wel is de winddruk bij dat soort snelheden enorm en zeer oncomfortabel doordat de Energica totaal geen windbescherming heeft. In weer en wind is een windscherm een absolute must-have, ook al hoeft dat niet zo’n joekel als op de BMW toermotor te zijn.
Op secundaire wegen is het heerlijk dat de motor zo stil is, je hoort opeens van alles wat je met de weliswaar gezellige brom van de BMW 1200RT niet hoort. Op de snelweg met 100km/h en de cruise control aan is zo’n fluisterstille motor nog saaier dan een brommende BMW-boxer-benzineversie maar aangezien ik dan toch altijd naar BNR luister is dat geen probleem.
De zit is aardig rechtop met voldoende knieruimte, iemand van 186cm als ik kan er prima op zitten. Met een elektrische motor van Zero is dat bijvoorbeeld een stuk minder. Woon-werkverkeer van 2x75km is niet zo comfortabel als een BMW1200RT maar prima te doen zonder dat je stram en stijf wordt van het zitten.
De energica weegt 285kg en dat is net zoveel als een BMW 1200RT, helemaal prima dus als je daaraan gewend bent. De vering is prima (instelbaar) en de handling ook.
Het remmen op de motor is ook erg prettig, al had dat wel wat zwaarder gemogen.
De motor heeft ook een “eco modus” maar dat is een vergissing. Hij haalt dan maximaal 95km/h, en bij gasgeven gaan er allerlei rode lampjes branden op het dashboard. Invoegen op de snelweg is gevaarlijk en je wordt ingehaald door vrachtwagens! Onbruikbaar op de snelweg dus. Op secundaire wegen kun je toch al niet hard rijden waardoor de actieradius ook in normale rijmodi sowieso al erg hoog is, dus het nut van zo’n ECO modus is volstrekt onduidelijk.
3.2 Regenereren
De motor regenereert elektriciteit bij het afremmen (gas loslaten). Erg leuk om op het dashboard af te lezen. De mate van afremmen is instelbaar, maar zelfs in de zware modus is het afremmen op d e motor nog vrij licht waardoor je regelmatig ook de gewone rem nog moet gebruiken om bij te remmen. Dat is jammer. Een voordeel is wel dat de voetrem niet nodig is, en ik zelfs niet eens weet of er uberhaupt een voetrem op zit. De BMW heeft via de handrem integrale remkrachtverdeling voor en achter waardoor je de voetrem ook al nooit gebruikt.
3.3 Actieradius
De accus heeft een capaciteit van 18,9kWh en Energica claimt daarmee een bereik van 200km op buitenwegen. Bij de start staat de teller na 8km van dealer naar huis op 165km actieradius terwijl de motor bijna volgeladen was. Niet op 200-8=192. Na voorzichtig en keurig 100 rijden op de heenweg naar kantoor (78km) staat de actieradius op 120km. Helemaal prima. Op de terugweg eerst tussen de file door, wat helemaal prima gaat. Weer valt op dat de motor fluisterstil is wat een beetje spannend is. Automobilisten zullen me nu al helemaal niet meer horen. Na de file stevig doorrijden levert een razendsnel dalende accu capaciteit van 28% na 62km. Het is dan nog 20km naar huis. Volgens het dashboard moet dat nog lukken, maar het is al wel krap. Dus toch maar gestopt en bijgeladen.
Op dat moment heb ik een afstand van 78+62+8 = 148km gereden. De motor gebruikt dus 0,49% accucapaciteit per kilometer en zou dus 148/72% = 203km moeten kunnen halen als je hem volledig leegrijdt.
Het was mooi weer, de handvatverwarming stond uit, de motor had nog geen koffers, de wind was matig en de conclusie is dat mijn 2x78km naar kantoor door weer en wind niet ontspannen gaat lukken als het kouder is, de motor uitgerust wordt met een fatsoenlijk windscherm en er zijkoffers aan en een topkoffer op de motor zitten. Vermoedelijk red hij het dan net, maar als het tegenzit net niet.
3.4 Laden, laadkabel en laadstekker
bij laadpaal
Laden bij een laadpaal van Fastned gaat probleemloos. De stekker van de laadkabel van Fastned past keurig op de motor, en het laden gaat met 18kW voor 45cent per kWh. In een uurtje zou een compleet lege accu dus weer volledig vol moeten zijn.
De elektrische motor is een bezienswaardigheid voor automobilisten, die allemaal een praatje komen maken. Sommigen maken een filmpje of foto’s van de motor. Een halfuur vliegt voorbij en dat is de accu alweer voor 75% vol, dus op weg naar huis en hem daar aan een gewoon stopcontact gehangen. Gelukkig heeft de energica daar een standaard laadkabel voor beschikbaar. Thuis laden gaat met 1kW. Dat is tergend langzaam; als de accu voor 80% leeg is zou het dus zo’n vijftien uur duren voordat hij weer vol is. Als je de motor meer dan één dag achter elkaar wilt gebruiken lukt het dus maar net om hem weer op tijd vol te laden voor de volgende dag.
Handiger is om dan een krachtstroom/380V aansluiting te gebruiken waarmee hij met 11kW, tien keer zo snel, geladen zou moeten kunnen worden.
1 De kosten
1.1 Brandstof
We hebben gezien dat de motor 0,486% per km accucapaciteit gebruikt. Dat is ongeveer 0,098kWh per km, ofwel 9,8kWh per 100 kilometer. Dat is overigens een stuk zuiniger dan elektrische personenautos die meestal tussen de 15 en 20kWh/100km gebruiken. Met een laadtarief van 45 cent per kWh bij Fastned zou dat € 4,41 per 100km kosten.
Een benzine auto die 1:15 rijdt zou met de huidige brandstofprijzen van € 2,20 per liter ongeveer 3,5x zoveel kwijt zijn, namelijk € 15,- euro.
Mijn BMW1200RT rijdt op het woon-werk traject ongeveer 1:19 , wat aan benzine € 11,60 zou kosten, ruim 2,5x zoveel als elektrisch. Per werkdag (2x78km) kost de benzine € 17,40, elektrisch aan de Fastned laadpaal zou dat € 6,60 zijn. Thuis opladen is tegenwoordig duurder (!) dan het Fastned tarief namelijk ongeveer € 0,60 per kWh. Zelfs dan kost de elektrische motor € 5,90 per 100km, nog steeds de helft goedkoper dan op een benzinemotor rijden.
Stel dat je drie dagen per week het woon-werk traject aflegt, dan zou dat op de benzine motor € 208,- per maand kosten, en elektrisch tussen de € 79 – € 106,-
Op jaarbasis zou elektrisch rijden ongeveer 1900kWh kosten en € 1200- 1400,- per jaar goedkoper zijn dan op benzine rijden (3 dagen per week, 11 maanden per jaar, 2x78km, 9,8kWh per 100km). De verschillen in onderhoudskosten (die zijn niet bekend) niet meegerekend. De Energica zou goedkoper moeten zijn in onderhoud maar heeft een ketting die regelmatig vervangen moet worden tegenover een cardanas bij de BMW. De grootste kostenpost bij motoronderhoud zijn de banden, die zullen ongeveer even snel slijten bij beide motoren.
Lekker goedkoop dus dat elektrisch rijden, maar ook weer niet spectaculair, tenzij je thuis zonnepanelen op het dak hebt liggen die 1900kWh meer opwekken dan je zelf nodig hebt, dan zou je met dit woon-werkverkeer traject € 2.300,- per jaar goedkoper uit zijn.
1.2 Aanschaf
De Energica is in aanschaf ongeveer even duur als een aangeklede BMW 1200RT, namelijk € 25-30.000,-. De Energica heeft dan een normaal windscherm en zijkoffers (geen topkoffer). Het meest in de buurt van de BMW zou een aankleding als hieronder zijn, die vermoedelijk rond de € 30.000 zou kosten:
Maar onbekend is wat dat betekent voor de actieradius. Dit model is nog steeds minder comfortabel dan een evenveel kostende BMW1200RT met volle kuip, koffers, adaptive cruise control etc, maar waarschijnlijk is er wel prima mee te rijden door weer en wind.
2 Conclusie
De Energica rijdt geweldig. De acceleratie, het rijgemak en de stilte zijn een heerllijke ervaring. Je stapt met een big smile af. Ik mis wel de gezellige brom van de boxermotor maar dat weegt niet op tegen het plezier van elektrisch rijden.
Voor woon-werk verkeer van 2x78km lijkt de actieradius van ongeveer 200km (je wilt hem niet helemaal leegrijden, dus ca 180 snelwegkilometers) nog net te krap, zeker als de motor uitgerust wordt met koffers, hoger windscherm, de handvatverwarming aan staat en het buiten koud, regenachtig en guur is. Eigenlijk zou ik hem met koffers en groot windscherm op zo’n gure winterse dag nog eens een dag moeten uitproberen.
Het rijcomfort voor woon-werkverkeer is lang niet zo goed als dat van een BMW 1200RT wat logisch is voor een naked bike, maar zelfs aangekleed zal het comfort waarschijnlijk minder blijven in slechte weersomstandigheden. Bij mooi weer is de funfactor van elektrisch rijden juist weer veel hoger.
De aanschafprijs is net als van een elektrische auto erg hoog. Voor hetzelfde geld koop je de duurste BMW toermotor met alle opties waarmee je geen concessies hoeft te doen aan het comfortabel toeren over langere afstanden. De kostenbesparing door elektrisch rijden weegt daar niet tegen op.
Voor het lekker rijden in de ardennen, de eiffel of de Harz of rondjes op secundaire wegen in Nederland is dit een geweldige motor en is hij denk ik onverslaanbaar (maar wel duur). Het liefst zou ik hem als extra motor erbij kopen maar daarvoor is hij net te kostbaar.