Kunnen we overschakelen op duurzame energie? technisch weekbald

Deel 8: biogas uit afvalstromen

12 juli 2011 Mark van Baal

Technisch Weekblad is in een veertiendelige tweewekelijkse serie op zoek naar de technische haalbaarheid van een duurzame energievoorziening in Nederland. Reageren kan via energieserie@technischweekblad.nl of via Twitter (@twdigitaal)

biobrandstoffenaardwarmtebiogas uit gewassenbiomassawind op landzonnepanelenzonnecollectorenwind op zee

Biogas wordt geproduceerd door landbouwgewassen als maïs, of door organisch afval te vergisten. Vandaag vragen we ons af hoeveel biogas het vergisten van onze afvalstromen maximaal kan opleveren.

We beginnen in onze vuilnisbakken, waarin volgens het Platform Groene Grondstoffen jaarlijks bijna drie miljoen ton groente-, tuin- en fruitafval (GFT) verdwijnt. De gemiddelde Nederlander gooit dus dagelijks bijna een halve kilogram GFT-afval weg. GFT levert volgens het platform 3,4 GJ/ton aan biogas op, bijna een kWh per kilogram. Wanneer we al het huishoudelijk GFT-afval zouden vergisten, levert dat 0,5 kWh/p•d op. 

De potentie van mest blijkt bij nadere beschouwing groot. Een melkkoe produceert volgens de Vereniging van Groen Gas Producenten (VGGP) 25 ton mest per jaar, bijna 70 kg per dag. Een ton mest levert ongeveer 25 m3 biogas op; 0,025 m3 per kg. Koeienvlaaien op weilanden moeten we als verloren beschouwen, maar aangezien melkkoeien ’s nachts en ’s winters op stal staan, moet het lukken om 50 van de 70 kilogram op te vangen. Zetten we die om in biogas, dan levert iedere melkkoe dagelijks 1,3 m3 biogas met een verbrandingswaarde van 21 MJ/m3 op. Per saldo kan iedere melkkoe zo een respectabele 7,5 kWh/koe•d produceren.

Helaas hebben we in Nederland een stuk minder melkkoeien dan Nederlanders, namelijk anderhalf miljoen volgens het CBS. Per Nederlander leveren melkkoeien dus slechts een tiende of 0,7 kWh/p•d.

De rest van de Nederlandse rundveestapel bestaat uit 2,5 miljoen ander rundvee, zoals fokstieren en jongvee. Laten we ervan uitgaan dat die gemiddeld de helft van de hoeveelheid mest van een melkkoe opleveren, 25 kg per dag.

Daarnaast telt Nederland 12,2 miljoen varkens, die volgens Land- en Tuinbouworganisatie Nederland (LTO) ieder een ton mest per jaar produceren (3 kg/varken•d). De veestapel van runderen en varkens wordt dus gevormd door 16,2 miljoen dieren, bijna net zo veel als er Nederlanders zijn.

Nemen we de bovengenoemde aantallen en mestproductie van deze dieren en bepalen we een gewogen gemiddelde, dan komen we op een productie van 11 kg mest per dier per dag. Die mest kan worden vergist tot 0,3 kuub biogas of 1,6 kWh biogas.

De gemiddelde bijdrage van de Nederlandse koeien en varkens is 1,6 KWh/dier•d wat correspondeert met 1,5 kWh/p•d, omdat we met iets meer Nederlanders dan rundvee zijn.

 

De rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) in het Westelijk Havengebied in Amsterdams produceert jaarlijks 7 m3 biogas per Vervuilingseenheid (VE), grofweg de hoeveelheid rioolwater van een persoon, ongeveer 130 liter vuil water per dag. Eén VE levert dus 0,02 m3 per dag. Aangezien Nederland inclusief industrie 25 miljoen VE’s telt, hebben de RWZI’s gemiddeld 1,5 VE per Nederlander te verwerken. Een kuub biogas heeft een verbrandingswaarde van 21 MW of 6 kWh. Per Nederland is er dus 1,5 [VE] • 0,02 [m3/VE•d] • 6 [kWh/m3] = 0,2 kWh/p•d beschikbaar.